Eigenlijk wilde ik vandaag over een heel ander onderwerp schrijven, maar die komt later deze week wel. Er gaan namelijk hele jaren voorbij dat ik niet aan Spijkenisse of aan walvissen denk. En aan de combinatie van die twee heb ik volgens mij al helemaal nog nooit gedacht, al kan ik het mis hebben. Dus ik kon deze column onmogelijk laten liggen. Ik werd dus wakker om een uur of 7.00 vandaag. Dat is in het normale leven een raar en onmenselijk tijdstip voor mij maar in Lockdowntijd is nou eenmaal alles anders. In plaats van ergens tussen 2.00 en 5.00 ‘s nachts sluiten in dit soort tijden de luiken reeds tussen 23.00 en 0.00 om ze zo tussen 7.00 en 8.00 weer te openen. Dan blijf ik meestal nog even een half uurtje of een uurtje liggen en kijk ik even op mijn telefoon wat er allemaal tijdens mijn zeven uur durende slapende afwezigheid is gebeurd.

En daar was het ineens vanmorgen: één van mijn vrienden had een foto van een ontspoord metrostel op een enorme stalen walvisstaart in Spijkenisse gepost. Een kunstwerk dat dus iets te maken heeft met de historische band tussen Spijkenisse en walvissen? Of zoiets? Weet ik veel. De foto van die metro op die walvisstaart, fragiel hangend boven de afgrond, gaf in elk geval een waanzinnig filmisch beeld waar een regisseur als Steven Spielberg in zijn beste jaren alleen maar van kon dromen. Nou is de heer die deze foto postte wel vaker van de humor om te lachen en ik ben in de ochtend niet altijd even snel van begrip. Heel even dacht ik dus dat hij zijn volgers in de maling zat te nemen. De foto triggerde mijn nieuwsgierigheid en toen ik even wat nieuws ging kijken zag ik dat het dus geen trucagefoto was. Of een filmset. Of zoals al grappend werd gesuggereerd: de Amsterdamse straatkunstenaar Street Art Frankey op tournee buiten Amsterdam.

Nee, dit beeld was dus levensecht: een Rotterdamse metro met eindhalte Spijkenisse knalde door een stootblok heen en werd opgevangen door een reusachtige walvisstaart die daar om de een of andere reden als kunstwerk tien meter boven de grond hangt. Zonder die walvisstaart was die metro dus tien meter naar beneden gekletterd. Ik ken namelijk best wel metrohaltes waar geen grote metalen walvissenstaart achter hangt. Gelukkig geen slachtoffers te betreuren. De enige inzittende van de metro was de met de schrik vrijgekomen bestuurder, maar die kan het dus dankzij dit kunstwerk gewoon ongedeerd navertellen. Het kunstwerk heet ook, echt waar, ‘’Saved by a whales tale’’.

Mijn eerste gedachte toen ik dat las: schroef of las die metro vast, laat de boel stutten en dan niks meer aan doen. Gewoon zo laten staan. Gered door de staart van een walvis. De walvis die zijn grootste natuurlijke vijand, de mens, redt. Een kop-staartbotsing. De symboliek is op zoveel verschillende manieren zo groot en interpretabel dat je er plakken van kunt snijden. Dit is kunst zoals kunst bedoeld is, met hoofdletter K. Het kunstwerk is nu gewoon af.

Spijkenisse: doe het. Jullie hebben er in één klap gratis en voor niets een prachtige en nu al wereldberoemde attractie bij. En als de kroegen ooit weer open mogen heeft die metrobestuurder sowieso het sterkste verhaal van iedereen aan de bar. Toep die maar eens over. Zo zie je maar: ‘kunst redt.’ Die uitspraak slaat  de spijkernisse op z’n kop, zou ik me bijna een ‘Gaaikemaatje’ permitteren. Bijna dan.